حق انصراف از انتشار آثار ادبی (مطالعه تطبیقی در اسناد بین‌المللی و برخی نظام‌های حقوقی شناسایی کننده این حق)

در برخی نظام‌های حقوق نوشته، خالقان آثار ادبی، از حق معنوی ویژه‌ای تحت عنوان حق انصراف از نشر اثر برخوردار هستند. به‌موجب این حق، چنانچه عقاید خالق بعد از واگذاری حق نشر اثر به دیگری تغییر اساسی کند، وی حق دارد از ادامه انتشار اثر خود جلوگیری کند. همچنین در برخی نظام‌های حقوقی، این حق بنا به دلایل اقتصادی و عدم بهره‌برداری ناشر ظرف مدت‌زمان مشخصی قابل‌اعمال است. ازآنجاکه مبنای اصلی این حق، به نظریه شخصیت بازمی‌گردد، مدافعان حق انصراف، آن را ابزار مناسبی برای حفظ شخصیت پدیدآورنده می‌دانند. در مقابل، نظام‌های حقوقی مبتنی بر فایده‌گرایی، به‌واسطه هزینه‌های اجرای حق انصراف، از پذیرش آن سرباز می‌زنند. این حق در نظام حقوقی ایران شناسایی نشده است. باوجوداین، با توجه به اینکه مبنای نظام حقوق ادبی و هنری کشورمان، عمدتاً مبتنی بر حفظ شخصیت خالق است و حق انصراف ماهیتاً امتداد حق نشر به شمار می‌رود، در این مقاله حق انصراف از نشر در نظام حقوق داخلی پیشنهادشده است. باوجوداین، به‌منظور به حداقل رساندن هزینه‌های اجرا، شرایط و استثنائاتی نیز در نظر گرفته‌شده است.